Zgodnie z przepisami regulującej ten zawód ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie, notariusz jest powołany do dokonywania czynności notarialnych, czyli czynności, którym strony są obowiązane lub pragną nadać formę notarialną (o tym szerzej w wątku: Co to jest akt notarialny).

Notariusz dokonuje m.in. następujących czynności:

• sporządza akty notarialne oraz akty poświadczenia dziedziczenia
• sporządza poświadczenia;
• doręcza oświadczenia;
• spisuje protokoły;
• sporządza protesty weksli i czeków;
• przyjmuje na przechowanie pieniądze, papiery wartościowe, dokumenty;
• sporządza wypisy, odpisy i wyciągi dokumentów;
• sporządza, na żądanie stron, projekty aktów, oświadczeń i innych dokumentów;
• składa wnioski o wpis w księdze wieczystej wraz z dokumentami stanowiącymi podstawę wpisu w księdze wieczystej;
• sporządza inne czynności wynikające z odrębnych przepisów.

Czynności notarialne, dokonane przez notariusza zgodnie z prawem, mają charakter dokumentu urzędowego. W zakresie swoich uprawnień, notariusz, działa jako osoba zaufania publicznego, korzystając z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym.

Przy dokonywaniu czynności notarialnych, notariusz obowiązany jest czuwać nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron oraz innych osób, dla których czynność może powodować skutki prawne. Notariusz jest również obowiązany udzielać stronom niezbędnych wyjaśnień dotyczących dokonywanej czynności notarialnej.

Czynności notarialnych notariusz dokonuje w prowadzonej przez siebie kancelarii, jednakże czynność może być dokonana także w innym miejscu, jeżeli przemawia za tym charakter czynności lub szczególne okoliczności (np. stan zdrowia uniemożliwiający przemieszczanie się).

Notariusz ma obowiązek odmówić dokonania czynności sprzecznej z prawem, a także, jeżeli poweźmie wątpliwość, czy strona czynności notarialnej ma zdolność do czynności prawnych.

Notariusz nie ma prawa dokonywać czynności notarialnych, które dotyczą jego samego, jego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej bez ograniczenia stopnia, a w linii bocznej krewnych i powinowatych do trzeciego stopnia włącznie, a ponadto osób związanych z notariuszem z tytułu przysposobienia, opieki, kurateli lub będących w bliskim z nim stosunku.